کارمندان دولت عامل اصلی عقب ماندن دستمزدها از جریان تورم

همه ساله با نزدیک‌شدن به پایان آبان و ابتدای آذر جلسات شورای‌عالی کار با شرکت اصطلاحاً نمایندگان کارگری، نماینده کارفرمایان و همچنین نماینده دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور، برای تعیین دستمزد در سال جدید تشکیل می‌شود. امری که در دولت جدید مغفول مانده تا جایی که اولین نشست شورای‌عالی کار در سال 1403 سه شنبه هفته گذشته با دستور "بررسی آیین‌نامه حق دانستن و حق امتناع از کار " و "بررسی نحوه ارتقای نظام جبران خدمت برای کارگران معادن ذغال‌سنگ"  تشکیل شد. با اینحال سخنان رئیس دارالوکاله که اخیرا گفته بود «بر اساس بررسی‌هایی که در کمیسیون تلفیق انجام دادیم افزایش حقوق عزیزان را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد پیش‌بینی کرده‌ایم» روشن می سازد که حضرات مشغول پیاده سازی چه برنامه ای برای اقشار مزدبگیر هستند. با وجود آنکه مطابق ماده 41 قانون کار مصوب مجلس شورای اسلامی، شورای عالی کار همه ساله موظف است، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف را با توجه به معیارهای‌ تورم اعلامی از جانب بانک مرکزی به اندازه‌ای تعیین کند که ‌زندگی یک خانواده، که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می‌شود را تأمین نماید؛ رئیس مجلس که هیچ جایگاهی در این شورا ندارد؛ حداقل مزد را پیش از برگزاری جلسه مشخص می کند! اینجاست که می بینیم و می فهمیم که چطور سال گذشته مصوبات شورا بدون امضای نمایندگان کارگری ابلاغ شد. در حقیقت همه چیز از قبل بریده و دوخته شده و نماینده کارگران تصمیم را می پذیرد یا خیر مهم نیست؛ دولت و کارفرمایان اراده خود را اعمال می کنند.

 سال گذشته نماینده کارگران در شورای عالی کار عنوان نموده بود: «نمایندگان دولت حتی حوصله شنیدن حرف‌های نمایندگان کارگری را ندارند. به هیچ عنوان نظرات ما را نپذیرفتند و متاسفم که بگویم برخورد خوبی با نمایندگان کارگری در شورای‌عالی کار نشد. » اما به راستی چرا چنین برخوردی صورت می گیرد؟ شاید به این علت که بسیاری از کارگران این اصطلاحا نمایندگان خود را نمی شناسد و پشتیبان آنان نیستند! آنگونه که از قوانین شوراهای اسلامی کار بر می آید؛ اعتقاد و التزام عملی به اسلام و ولایت فقیه و وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عدم گرایش به احزاب و سازمان‌ها و گروه‌های غیر قانونی و مخالف جمهوری اسلامی، عدم وابستگی به رژیم سابق و نداشتن سابقۀ محکومیت کیفری منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی، برخورداری از صداقت و امانت و عدم اشتهار به فساد اخلاقی از جمله شرایط لازم برای عضویت یک فرد در شورای اسلامی کار واحد اقتصادی ای است که مشغول فعالیت در آن می باشد. بررسی روحیه جنبش های کارگری در طول تاریخ در اقصی نقاط جهان که یا در اعتصاب هستند و یا مشغول فعالیت های چریکی! نشان دهنده آن است که فعالین کارگری روحیه سرکش تری از آن دارند که در قید و بند شرایط و قوانینی به مراتب آسانتر از آنچه ذکرش رفت قرار بگیرند؛ از شرایط و مصادیق سیاسی عنوان شده که بگذریم؛ بنابر آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، 21 درصد کارگران مراکز صنعتی کشور مواد مخدر مصرف می نمایند که همین یک موضوع به سادگی مانع از عضویت بخش قابل توجهی از آن ها در شورای اسلامی کار محل فعالیت خود می گردد؛ چرا که مصرف مواد مخدر مصداقی از اشتهار به فساد است و در نتیجه فرد دارای اعتیاد حق فعالیت در تشکل کارگری مورد تائید قانون کار را ندارد؛ او تنها می تواند در مجمع عمومی حاضر شده و به کاندید عضویت در شورا رای دهد. درحالی که تشکل کارگری باید محل فعالیت تمام کارگران با هر گرایش سیاسی یا سبک زندگی باشد. بنابراین سوال اساسی آن است که نمایندگان کارگری در شورای عالی کار واقعا نماینده چند درصد از کارگران هستند؟

رئیس مجلس در خصوص تصمیمات خود و همکاران اش برای اقشار مزدبگیر در سال آینده عنوان نموده «علاوه بر این ما در بودجه در قانون خانواده و جوانی جمعیت  ۸ درصد هزینه در نظر گرفته‌ایم به این صورت که اگر حقوق فردی حداقل ۲۰ یا ۳۰ درصد اضافه می‌شود، اگر شامل قانون خانواده و جوانی جمعیت شوند آن ۸ درصد نیز به او اضافه شود؛ به‌نوعی باوجود این‌که درباره تورم صحبت از ۳۳ درصد است سعی کرده‌ایم که برای آن‌هایی که حقوق کمتری دارند تورم را با این دو سیاست در زمینه حقوق جبران کنیم.» در نهایت قالیباف بیان کرده بود «برای سال آینده حداقل حقوق ۱۳ میلیون تومان و برای بازنشستگان ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان پیش‌بینی‌شده است.» این رقم در حالی عنوان شده است که بنا بر گزارش خبرگزاری ایلنا هزینه سبد معیشت در شهریورماه سال 1403 به بیش از 36 میلیون تومان رسیده است.

مطابق طرح آمارگیری نیروی کار - تابستان 1403 ، جمعیت شاغلین 15 ساله و بیشتر در این فصل، 25 میلیون و 129 هزار نفر بوده که  14.2درصد آن ها یعنی 3,568,000 نفر به عنوان شاغلین بخش عمومی مزد بگیر دولت هستند.  مقایسه این عدد با جمعیت کارمندان دولت در سایر کشورها عمق ناکارآمدی درکشور ما را آشکار می سازد. بر اساس آمارهای رسمی ژاپن، تعداد کارمندان و حقوق‌بگیران ثابت دولت مرکزی این کشور ۵۸۰ هزار نفر و با احتساب دولت‌‌های محلی بیش از ۳ میلیون و ۳۵۰هزار نفر است. با فرض جمعیت 80 میلیونی ایرانی (جمعیت حدودی بدون در نظر گرفتن مهاجرین، چرا که اخراج آن ها یک مطالبه ملی است و حضورشان ارتباطی به مردم ندارد و آن ها نباید هزینه حضور مهاجرین را بپردازند) و 126 میلیونی ژاپن متوجه می شویم که کشوری که جمعیت آن بیش از 63 درصد کشور ما است؛ بازهم تعداد کمتری کارمند دولتی از ما دارد. با این احتساب اگر بخواهیم کشور را به وضعیت ژاپن برسانیم؛ جمعیت کارکنان دولت باید به عدد 1,320,000 نفر کاهش یابد. بنابر گزارش خبرگزاری تسنیم بررسی منابع و مصارف بودجه شرکت های دولتی در لایحه بودجه 1403، آشکار می سازد که تعداد شرکت های سود ده و سر به سر در پیوست 3 لایحه بودجه سال 1403 برابر 323 شرکت و تعداد شرکت های زیان ده 150 شرکت است. اگرچه برخی از این شرکت ها را به دلایل استراتژیک نمی توان تعطیل کرد؛ اما تعدیل نیروهای فعال در این شرکت ها و کاهش هزینه اداره آن ها بار بزرگی از روی دوش دولت خواهد کاست و شاید پس از آن برای یکبار هم که شده شاهد آن باشیم که دولت در جلسات تعیین دستمزد شورای عالی کار طرف قشر حقوق بگیر جامعه بایستد! بررسی ارقام دریافتی کارکنان دولت حکایت از آن دارد که این طبقه دریافتی هایی بسیار بسیار بیشتر از شاغلین بخش خصوصی دارند؛ سال گذشته میانگین حقوق کارمندان وزارت نفت نزدیک به ۴۵ میلیون تومان و در وزارت اقتصاد 34 میلیون تومان بوده است. طبق بررسی تفکیکی نیز پرستاران ۲۵ میلیون تومان و معلمان ۱۵ میلیون تومان میانگین دریافتی در سال ۱۴۰۲ داشته اند. اگر از این نکته بگذریم که کارمندان دولت علاوه بر این دستمزدها از انواع فوق العاده های شغلی و وام و امتیازات دیگر برخوردارند؛ مقایسه این حقوق ها با گزارش حقوق و دستمزد بنگاه کاریابی جاب ویژن، حکایت از شکاف عجیب حقوق و دستمزد بین بخش خصوصی و دولتی دارد. برای مثال در بخش درمان میانه حقوق "پرستار و بهیار / تکنسین حوزه سالمت و درمان / دستیار پزشک" در تهران 10 میلیون تومان بوده که این بخش با انتظار افزایش 32% حقوق در سال 1403 به دنبال حقوق 13.2 میلیونی بوده که این عدد 77% کمتر از دریافتی همکارانش در سال 1402 است! بنابر گزارش این وبسایت در بخش "پزشک / دندانپزشک / دامپزشک" در تهران نیز میانه حقوق دریافتی در سال 1402 مبلغ 15 میلیون تومان بوده که ۶۰ درصد از دریافتی پرستاران بخش دولتی در سال 1402 کمتر است. پزشکان در سال 1403 امید به رشد میانه 20 درصدی داشته و انتظار داشته اند که میانه دریافتی شان به مبلغ 18 میلیون تومان برسد. گزارش حقوق و دستمزد ایران تلنت نیز موید وضعیتی مشابه است. مطابق گزارش حقوق و دستمزد این مرجع کاریابی میانگین حقوق مدیران میانی مدیریت عامل در تهران در سال گذشته 28 میلیون تومان بوده و آن ها با انتظار میانگین رشد 8 درصدی حقوق در سال 1403، میانگین 30.1 میلیون تومانی را برای خود متصور بوده اند!

وزیر کار اخیراً در سخنانی در خصوص فساد در زیرمجموعه خود می‌گوید «ما شرکتی داریم که متعلق به صندوق کشوری است. من این محاسبات را سال 99 انجام داده بودم. اگر این شرکت را 4 بار آتش می زدیم و دوباره می ساختیم به این اندازه زیان تحمیل نکرده بودیم... هیئت مدیره ها و هیئت نظارت های مختلف...هفته ای نیست که حداقل دو گزارش از فساد درون این شرکت ها بدست من نرسد» با این اوصاف باید از وزیر پرسید که بهتر نیست ناظرانی با این کارنامه های درخشان را مرخص نمود؟  شرکت های دولتی با این حجم از نیروهای کارکشته و توانمند تا بحال چه گلی بر سرما زده اند که اگر جمعیت کارکنانشان نصف شود؛ قادر به ایجاد عمران و آبادانی برای ما نباشند؟ رئیس دولت که خود پسر و دامادش را به دولت آورده و در راستای فامیل بازی و قوم گرایی روی همه مسئولین چهار دهه گذشته را سفید کرده، اخیرا عنوان نموده است که  به دلیل انتصابات بر اساس توصیه، بسیاری از کارشناسان و مدیران قادر به پیشبرد کارها نیستند! با این وجود دولت که به قول میلتون فریدمن اقتصاد دان شهیر آمریکایی، اگر مدیریت یک شن‌زار را به آن بدهید، بعد از مدتی با مشکل کمبود شن در آن شن‌زار مواجه خواهید شد. با قدرت هرچه تمامتر مشغول جذب نیرو برای ارائه طرح های درخشانی نظیر پولی کردن اتوبان همت و ... است. چند هفته پیش رییس سازمان اداری و استخدامی کشور اعلام کرد «آزمون استخدامی سال ۱۴۰۳ روز ۲۳ آذر برگزار می‌شود و در این آزمون بیش از ۶ هزار نفر استخدام دولت خواهند شد.» هیچ طرحی برای افزایش راندمان کارمندان دولت اجرا نمی شود و هرکه تنها یکبار گذرش به یکی از ادارات دولتی افتاده باشد؛ می داند که این قشر زحمتکش در روز چقدر کار مفید انجام می دهند! اما در عوض سالانه چندهزار نفر به جمعیت این طبقه بی راندمان که صدالبته هرچه کمتر کار کنند کمتر طرح های هزینه زا برای مملکت درست خواهند کرد؛ افزوده می شود.

بااین‌حال نباید فراموش کرد که سرکوب مزدی در ایران چه کارکنان بخش دولتی و چه شاغلان بخش خصوصی همه را یکجا نوازش کرده است. با فرض آنکه تورم عیناً مبنای افزایش حقوق قرار گیرد و چون سال‌ گذشته دولت برای این حداقل افزایش حقوق نیز زیر میز نزند! باید به ماهیت محاسبه تورم نیم‌نگاهی کرده و این پرسش را مطرح نمود که آیا تورم در کشور ما به‌درستی حساب می‌شود؟ بانک مرکزی سال پایه برای مقایسه قیمت‌ها را تا کنون بارها تغییر داده و از سال 1348 به 1400 رسانده است. همچنین سبد کالای محاسبه نرخ تورم و اوزان اقلام موجود در آن‌ها مدام در حال تغییر هستند و متناسب با تعاریف و سلایق دولت‌ها تغییر می‌کنند که این یعنی ما حتی یک سازوکار ثابت و شفاف برای محاسبه تورم نداریم؛ این‌چنین است که مردم تورم را با گوشت و پوست خود احساس می‌کنند و شاهد کوچک‌تر شدن سفره‌های خود هستند؛ اما در عالم آمار و ارقام دولت‌ها همه چیز خوب و گل‌وبلبل است. در این میان برای‌آنکه معیار و مقیاسی نه‌چندان درست اما تا حدی گویا از اوضاع پیدا کنیم باید به نرخ برابری حداقل حقوق باقیمت تمام سکه مراجعه کنیم. براین‌اساس قدرت خرید حقوق در بیست سال گذشته تقریباً یک‌ هفتم شده است و ما باید برای دستیابی به آنچه پدرانمان داشتند دستکم 7برابر بیشتر تلاش کنیم. اما بررسی بودجه‌های پر کسری و تورم‌زای دولت‌ها حکایت از آن دارد که هر چیزی در این مملکت اهمیت دارد به‌جز آرزوهای بربادرفته نسل ما، آری این‌چنین است که دانشجو را چه کتک بزنید و چه نوازش کنید؛ به دنبال بورسیه تحصیلی و فرصت شغلی برای مهاجرت خواهد بود. اخیراً عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به کمبود نیروی انسانی به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش کارآفرینان عنوان نموده است که تعداد رانندگان تاکسی‌ اینترنتی از نیروی انسانی کارخانه‌ها بیشتر هستند. او این شرایط را معلول تصمیمات غلط حاکمیت دانسته و می‌گوید «امروز قشر کارگر به سبب نرخ حقوقی و دستمزدی که توسط حاکمیت تعیین می‌شود، نمی‌تواند زندگی خود را تأمین کند؛ لذا ترجیح می‌دهد که واحد صنعتی را ترک کرده و در جای دیگری مشغول به کار شوند.» این شرایط به‌زودی و با افزایش قیمت بنزین تشدید نیز شده و اثر آن در سطح اشتغال و تولید به‌وضوح مشاهده خواهد شد. اگرچه سهم دستمزدها در هزینه تولیدات چیزی بین 3 تا 12 درصد برآورد می‌شود؛ بااین‌حال هر بار که صحبت از افزایش مزد می‌گردد؛ انبوهی از تریبون‌داران و سرمایه‌داران مشغول تبلیغ می‌شوند که افزایش دستمزد منجر به رشد بیکاری و تورم به‌صورت توأمان خواهد گردید. این صحبت‌ها ترکیبی از حقیقت و دروغ هستند؛ بدین معنی که کارفرمایان برای توجیه دولت و ترساندن آن برای افزایش دستمزدها در سنوات آتی، همه ساله اقدام به تعدیل‌نیروی کار می‌نمایند تا با افزایش نرخ بیکاری به تصمیمات نامنطبق بر اراده خود واکنش نشان دهند؛ این در حالی است که افزایش مزدها تنها ممکن است مشاغل خدماتی و کسب‌وکارهای کوچک را دچار نوسان نماید و کارفرمایان قادر به حضور در جلسات شورای‌عالی کار کمترین نوسان از این تصمیمات را متحمل خواهند شد؛ خصوصاً که هر موقع اراده کنند قیمت محصولات خود را افزایش داده و درآمدی بسیار بیشتر از هزینه افزایش حقوق‌ها به جیب مبارک سرازیر می‌کنند. این مخالفت‌های بی مبنی در حالی صورت می‌گیرد که ترمیم قدرت خرید مزدبگیران موجب افزایش تقاضا برای خرید محصولات و درنتیجه ایجاد رونق در بازار راکد فعلی خواهد شد که البته این موضوع خود موجب ایجاد تورم است. بااین‌حال رونق ناشی از این تصمیم برای اقتصاد ایران که سال‌هاست دچار شرایط رکود تورمی شده، واجب است. وقتی پولی در جیب افراد برای خرید محصولات وجود نداشته باشد؛ تولید نیز غیرممکن خواهد بود.

 بر اساس گزارش‌های بانک جهانی و سازمان بین‌المللی کار، میانگین نرخ مشارکت اقتصادی در سطح جهانی حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد است. درحالی‌که بنا بر اعلام مرکز آمار ایران، در تابستان 1403 نرخ بیکاری جمعیت 15 ساله و بیشتر 7.5 درصد و نرخ مشارکت اقتصادی 41.7 درصد بوده است. این فاصله 18.3 تا 23.3 درصدی، معلول مسائل مختلفی است که یکی از مهمترین آن ها دستمزدهای ناعادلانه در ایران است. به دیگر بیان فضای کسب و کار و میزان دستمزدها در ایران به حدی ناگوار است که بخشی از جمعیت در سن کار ایران که قید کار و مشارکت اقتصادی را زده اند؛ حدود 20 درصد از میانگین جهانی  بیشتر است! این موضوع نمود خود را در افرادی نشان می دهد که در دهه سوم و حتی چهارم زندگی خود؛ هنوز از خانواده جدا نشده و قید تشکیل زندگی مستقل یا حتی ادامه تحصیل را زده اند! بسیاری از ما نیم نگاهی که به خانواده و اطرافیانمان داشته باشیم نمونه های متعددی از این هم میهنان را مشاهده خواهیم کرد که نه کار می کنند، نه درس می خوانند و درنتیجه امیدی نیز به تشکیل خانواده ندارند. نتیجه مستقیم این شرایط، پیری جمعیت و افزایش خودکشی است که در اخبار رسمی و آمار مسئولین نیز انعکاس آن به وضوح دیده می شود. درنتیجه ازدواج و جوانی جمعیت نه از طریق تبعیض 8 درصدی مورد نظر مجلس که از مسیر بهبود فضای کسب و کار و عادلانه کردن دستمزدها می گذرد.

ایران و اسراییل برای حمله‌های اخیر چقدر هزینه کردند؟ | چرا بودجه نظامی ایران ۲۰۰درصد افزایش یافت؟

محمد فتحی زاد، پژوهشگر مسائل منطقه به رویداد۲۴ می‌گوید «دفع حملهٔ ‌آوریل ۲۰۲۴، نزدیک ۱.۵ میلیارد دلار برای اسراییل هزینه داشته در حالی‌که ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای وعده صادق۱ هزینه کرده است. با در نظرگرفتن دور دوم حملات دو طرف، اگر هزینه را برای هر دو طرف، دو برابر کنیم، می‌توان گفت که هزینهٔ ایران برای پاسخ‌ها به اسراییل حدوداً ۲۰۰ میلیون دلار بوده است، در حالی‌که اسراییل تاکنون بیش از ۳ میلیارد دلار هزینه کرده است.»

رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: آنچه از اطلاعات رسانه‌های غربی به دست می‌آید، گویای هزینه گزاف اسراییل برای حملات اخیر و دفاع از خود است. این در حالیست که سامانه‌های پدافندی ایران با هزینه‌های بسیار کمتری کار می‌کنند و هربار پاسخ موشکی ایران به اسراییل نیز نهایتاً ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است. از سوی دیگر کشور‌های مختلف می‌دانند که تداوم این جنگ و شعله‌ور‌ترشدن آتش آن، نیرو‌های نیابتی را برای حمله به تأسیسات نفتی کشور‌های حامی اسراییل تشویق می‌کند. در نتیجه این جنگ به طور کلی منجر به گران اداره‌تر شدن جهان خواهد شد، همانطور که بودجهٔ نظامی ایران هم طی روز‌های اخیر ۲۰۰درصد افزایش یافت.

 

هزینه‌های گزاف اسراییل

محمد فتحی زاد، پژوهشگر مسائل منطقه، معتقد است که هزینه اسراییل برای حمله به ایران، بسیار بیشتر از هزینه‌ی پاسخ‌های ایران است. او می‌گوید: «درباره هزینه‌های جنگ، اطلاعات موجود، دسته چندم است و خود دولت‌ها مطلع هستند. آنچه ما می‌دانیم سیستم دفاعی اسراییل پرهزینه است. در مقابل، سیستم ایران و حزب‌الله، ارزان هستند. زمانی‌که شما به سمت آسمان اسراییل و سرزمین‌های اشغالی شلیک می‌کنید، موشکی که در سامانه دفاعی اسراییل می‌خواهد یک پرتاپه‌ای را رهگیری کند، هزینهٔ قابل توجهی دارد، در صورتی‌که آن پرتاپه اصلاً آن قیمت را ندارد. بنابراین ما با یک هزینهٔ سنگینی در دفاع اسراییل رو به رو هستیم. دفع حملهٔ ‌آوریل ۲۰۲۴، نزدیک ۱.۵ میلیارد دلار برای اسراییل هزینه داشته در حالی‌که ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای وعده صادق۱ هزینه کرده است. با در نظرگرفتن دور دوم حملات دو طرف، اگر هزینه را برای هر دو طرف، دو برابر کنیم، می‌توان گفت که هزینهٔ ایران برای پاسخ‌ها به اسراییل حدوداً ۲۰۰ میلیون دلار بوده است، در حالی‌که اسراییل تاکنون بیش از ۳ میلیارد دلار هزینه کرده است.»

این پژوهشگر می‌افزاید: «فاصلهٔ این دو قیمت خیلی بالاست، ۲۰۰میلیون دلار ۲ درصد بودجه نظامی ایران در سال ۲۰۲۳ است، درحالیکه رقم ۳ میلیارد دلار، ۸ درصد بودجهٔ نظامی اسراییل است. این نسبت ساده نشان می‌دهد ما با یک چهارم بودجه‌ نظامی کشورمان می‌توانیم، کل بودجهٔ نظامی اسراییل را از بین ببریم.»

آمریکا، حامی هزینه‌های جنگ اسراییل

او معتقد است که آمریکا هزینه‌های نظامی اسراییل را تا حد زیادی پوشش می‌دهد و در این صحنه، افزایش بودجهٔ نظامی ایران تا 200 درصد، قابل فهم است. او می‌گوید: «طبق آمار ۷۰ درصد هزینه‌های اسراییل را آمریکا و کشور‌های غربی پرداخت کرده‌اند. همین ۱.۵ میلیارد دلار هزینهٔ اسراییل برای هربار دفع حمله ایران، فقط متعلق به اسراییل نبود و ۵۰۰ میلیون دلار آن را دیگر کشور‌ها پرداخت کرده بودند. پشتیبان اصلی اسراییل در لبنان و غزه و ایران، مستقیماً با پول و خدمات آمریکاست. بر هیچکس پوشیده نیست که اگر آمریکا پشت اسراییل نبود، آن‌ها هیچ توانی در مقابل ایران و نیرو‌های نیابتی نداشتند.»

فتحی‌زاد در تحلیل حمایت آمریکا از اسرائیل می‌گوید: «در جنگ بین ارمنستان و آذربایجان، تمام تحلیلگر‌ها می‌گفتند این جنگ 2 ماه بیشتر زمان نمی‌برد چون منابع دو کشور ضعیف است. کشوری مثل اسراییل که عمدهٔ تجهیزات خود را می‌خرد، در صورت نبود پشتیبانی آمریکا، توانی در برابر ایران نخواهد داشت. متأسفانه حمایت آمریکا به صورت همه‌جانبه صورت می‌پذیرد و فقط مالی و نظامی نیست، بلکه تکنولوژیک هم هست. شما وقتی یک مرکز نظامی را در اسراییل هدف قرار می‌دهید، زمان بازگشت آن مرکز به سر کار، خیلی کمتر از زمان بازگشت مرکز هدف قرار گرفته شده در ایران است.»

به نظر آقای فتحی‌زاد، افزایش بودجه نظامی کشور مسئله مهمی است: «درچنین شرایطی یکی از تبعات مهم جنگ این بوده که بودجه‌ نظامی کشور ۲۰۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. بودجه نظامی مسأله مهمی است. همین رشد ۲۰۰ درصدی نشان می‌دهد ما از این حملات درس گرفتیم و متوجه شدیم در کدام حوزه‌ها نیازمند بازسازی و تقویت هستیم. در دفاع از آسمان کار اسراییل کار پیچیده‌ای نیست، اما چون ما کشور پهناوری هستیم، دفاع از تک‌تک مراکزمان دشوار است. بعد از جنگ ایران و عراق چون حمله‌ای به ما صورت نگرفته بود، فقط مراکز حساسمان سیستم پدافندی خاص داشتند. امروز که قبح حمله شکسته است، ما نیازمند صرف هزینه‌های سنگین برای دفاع از مناطق مختلف هستیم. با این منطق، افزایش بودجه نظامی سال آینده توجیه‌پذیر است. ضربه‌ای که ما را نکشد، قوی‌ترمان می‌کند.»

حوثی‌ها چیزی برای از دست دادن ندارند

او معتقد است که تشدید حمله‌ی اسراییل، می‌تواند ایران و نیرو‌های نیابتی را به سمت حملات گسترده‌ای به تأسیسات نفتی کشور‌های منطقه ببرد: «در شرایطی که اسراییل آمادهٔء حمله به ایران می‌شد، جی۷ یک بیانیه صادر کرد و ضمن اینکه از اسراییل خواهش کرد تنش را در منطقه به پایان برساند، نسبت به درگیری‌های بعدی هشدار داد. واکنش سریع آن‌ها نشان داد بر خلاف ادعایی که ایران کلاً یک میلیون بشکه نفت می‌فروشد و اگر پالایشگاه‌های ایران از دسترس خارج شود اتفاقی نمی‌افتد، ادعای درستی نیست. این ادعا در صورتی درست است که عربستان و عراق بتوانند نفت تولید کنند. ما می‌دانیم که حوثی‌ها چیزی برای از دست دادن ندارند و به راحتی می‌توانند آرامکو را تهدید کنند. چاه‌های نفت آذربایجان هم در دسترس موشک‌های ایران است و نفت اسراییل و اروپا را دچار مشکل می‌کند. وقتی ایران در مرحله بحرانی قرار دارد، دلیلی ندارد دیگران را هم با خود به پایین نکشد. در نتیجه ادامهٔ این درگیری، بازار‌های انرژی را در اروپا دچار مشکل می‌کند.»

باور به سامانهٔ باور

فتحی زاد معتقد است که طبق گفته‌ رسانه‌های غربی، در حملهٔ اخیر اسراییل، سامانه‌های دفاعی داخلی بهتر از سامانهٔ اس ۳۰۰ روسی عمل کردند: «غربی‌ها می‌گویند در حملهٔ اسراییل به ایران تمام سامانه‌های اس ۳۰۰ مورد هدف قرار گرفتند. این حرف چه چیزی را به ما نشان می‌دهد؟ اس ۳۰۰ چیزی بود که ۱۵ سال دنبال آن بودیم، بعد که روسیه اس ۴۰۰ را رونمایی کرد تازه این سلاح را به ما داد و در نخستین آزمایش آن ادعا شد اس ۳۰۰ کاری نتوانست پیش ببرد. در کنار آن رسانه‌های غربی گزارش می‌دهد در درگیری چند شب قبل، سیستم‌های بومی ایران توانست جلو اسراییل مقاومت کند. سیستم باور ۳۷۱ عملکردی فراتر از اس ۳۰۰ روسی داشته و توانسته با شلیک موشک‌های بالستیک اسراییلی مقابله کند. اسراییل در حملهٔ اخیر از موشک‌های راک استفاده کرده است. اسراییل می‌تواند در آسمان عراق باشد و با این موشک‌ها شلیک کند. به هر حال سامانه‌های داخلی ما که توانسته‌اند با هزینه بسیار کمتری، عملکرد بهتری از سیستم‌های وارداتی نشان دهند، یک نقطهٔ قوت و درس است.»

بازدارندگی هسته‌ای

فتحی زاد معتقد است که ایران باید اضلاع دفاعی خود شامل سیستم موشکی، نیرو‌های نیابتی و بازدارندگی هسته‌ای را تقویت کند. او می‌گوید: «مثلث دفاعی ایران از سه رأس تشکیل شده است. اول نیرو‌های نیابتی که توان آن‌ها کاسته شده است. بخش دوم توان پهپادی و موشکی است که موجب افتخار است، ضلع دیگر برنامهٔ هسته‌ای ایران است. با تضعیف نیرو‌های نیابتی خودمان، چاره‌ای نداریم که اضلاع دیگر سیستم دفاعی را تقویت کنیم. لذا حرکت کردن به سمت توان هسته‌ای، از نان شب هم برای کشور ما واجب‌تر است. در نهایت این کشورماست که باقی می‌ماند. درست است با انقلاب تغییراتی در ارتش رخ داد اما ارتش باقی ماند، توان بازدارندگی هسته‌ای هم برای آیندگان باقی می‌ماند.»

ادعا‌های دروغین اردوغان

این پژوهشگر مسائل منطقه معتقد است که ترکیه به دروغ موضع ضد اسراییلی اتخاذ کرده و اردوغان یکی از مسیر‌های دسترسی اسراییل به انرژی است. او می‌گوید: «نقشه‌های هوایی این موضوع را نشان می‌دهند که شب حملهٔ اسراییل به ایران، دو هواپیمای تجسسی بر فراز جمهوری آذربایجان و ترکیه به پرواز درآمدند. این‌ها نشان می‌دهند که ما یک سری همسایه داریم که از درگیر شدن ما خوشحال می‌شوند. اصلاً نباید ژست‌های سیاسی ضد اسراییلی اردوغان را باور کرد. مهم‌ترین تامین‌کنندهٔ انرژی اسراییل، جمهوری آذربایجان است و نفت دریای خزر را از مسیر ترکیه به دست اسراییل می‌رساند. اردوغان اگر ضد اسراییل است جلو این مسیر ایستادگی کند»

خطری به‌اندازه کریدور زنگ زور پر اهمیت در مرز با ارمنستان

درگیری‌های امنیتی سنوات گذشته ایران بیش از آنکه محصول تلاش‌های دشمنان خارجی حکومت باشد؛ محصول اشتباهات عناصری از ساختار اداره و بروکراسی کشور است. اینکه دشمن خارجی خوابی دیده امری طبیعی است مگر تو ضربه نمی‌زنی که او هم نزند؟ مسئله آن است که حکومت‌ها در مواجه با این برنامه‌ها و دشمنی‌ها تا چه حد پاسخ صحیح می‌دهند و اساساً تعریفشان از پاسخ صحیح چیست؛ ترورهای سنوات گذشته، درزهای اطلاعاتی و مسائلی از قبیل آنچه که همین چند وقت پیش در ماجرای پیجرها در لبنان رخ داد؛ به‌وضوح نشان می‌دهد که مراکز اصلی نفوذ نه در قلب گروه‌های سیاسی و روزنامه‌نگاران مغضوب حکومت که احتمالا در میان معتمدین و دستگاه اداری آنان است؛ تصمیم اشتباه و یا خیانت  از شخصی بر می آید که قدرت تصمیم گیری و امکان خطا داشته باشد. هچنین توجه به این دو موضوع بسیار ضروری است که اولا بهترین جا برای پنهان‌کردن یک دارایی باارزش نه فروبردن آن در پستو و مخفی‌ترین جاها که قراردادن آن جلوی چشم بقیه است. چرا که جوینده به دنبال مخفی‌ترین نقاط می‌گردد و انرژی خود را صرف محل‌های آشکار و در دید نخواهد نمود. به ذهن کداممان خطور می‌کند که دستگاه مخابراتی‌مان به ناگهان منفجر شود؟ آن‌هم در چنین مقیاسی، نهایت نگرانی همه حک شدن تلفن همراهشان است. دوم آنکه یک عنصر نفوذی باید دارای ارزش و کارکرد باشد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری روی شخصی که دارای قدرت و نفوذ در ساختار نیست یک سرمایه‌گذاری پرریسک‌تر است که هر آن اراده کنیم قابلیت اثرگذاری ملموس ندارد و زمان انتظار برای بازدهی آن طولانی‌تر است و درست از همین منظر است که مخالفان حکومت هرچند مهره‌هایی در میان آن‌ها قدرتمند و دارای نفوذ سیاسی اما ازآنجاکه توان عملیاتی‌شان محدودتر از عناصر حاضر در بروکراسی یک کشور است؛ کمتر موردتوجه بیگانگان قرار می‌گیرند.

ازآنجاکه دشمنان به مهره‌های پر تحرک تر در فضای سیاسی نیازمندند؛ به جستجوی مهره‌های با توان عملیاتی بیشتر روی می‌آورند؛ شاه در کتاب مأموریت برای وطنم می‌نویسد «دوست صمیمی من پسری بود به نام حسین فردوست که پدرش ستوان ارتش بود. حسین در دوران تحصیل در سوییس با من هم‌درس بود و بعد هم با درجه سرهنگی سمت استادی دانشکده افسری را عهده‌داری می‌کند و فعلاً در گارد شاهنشاهی مشغول انجام‌وظیفه است» فردوست که آجودان و منشی مخصوص محمدرضا پهلوی بود به سبب اعتماد شاه به او در مهم‌ترین پست‌های اطلاعاتی و امنیتی گماشته شد  که از جمله آن‌ها می‌توان به ریاست دفتر ویژه اطلاعات و قائم‌مقامی ساواک اشاره نمود. در نهایت اما همین فردوست بود که دست در دست دشمنان شاه گذاشت. شاه در مصاحبه‌ای می‌گوید «تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که داستان فردوست و قره‌باغی تراژدی‌ای است که نمی‌دانم حتی هومر یا شکسپیر بتوانند توصیفش کنند» درگیری‌های امنیتی ایران در چند سال گذشته نیز تراژدی‌ای است که محصول شکست های اطلاعاتی و قرارگرفتن افرادی در جایگاه‌های بزرگ است که در مقایسه با افرادی که در دو دهه ابتدایی انقلاب آن نقش ها را ایفا می کردند خروجی و ظرفیت اجرایی کمتری دارند؛ این البته محصول موازی کاری و دور شدن متخصصین از ساختار تصمیم گیری نیز می باشد؛ بسیاری از توانمندترین افراد حتی در صورت دعوت به کار نیز ممکن است رغبتی به هکاری نداشته باشند. اینکه هرکدام از این عوامل چه سهمی در ایجاد چالش‌های امنیتی سنوات اخیر داشته‌اند خارج از حوصله و توان یک مقاله است؛ اما آنچه مسلم آن که این دو عامل، ریشه اصلی بخش قابل‌توجهی از مشکلات امنیتی سنوات گذشته است. دکترین دفاعی اسرائیل در برابر ایران نه بر رویارویی مستقیم که بیشتر متکی بر چالش و درگیری غیرمستقیم است؛ چیزی شبیه به همان سیاست ایران که از طریق نیروهای نیابتی‌اش با آمریکا و اسرائیل درگیر می‌شود؛ با این تفاوت که در سنوات گذشته بر اثر فشارهای مختلفی که از جهات گوناگون به کشورمان وارد کرده و در سایه انزوایی که ایران در بین دولت ها در آن فرو رفت؛ نفوذ قابل‌توجهی در اطرافمان کسب کرده و این بار می‌تواند ضرباتش را گستاخانه‌تر و به نقاط حساس‌تر وارد می‌کند.

امروز اسرائیل به کمک امریکا و البته ترکیه از ناحیه شرق و شمال غرب در نزدیکی ایران پایگاه ایجاد کرده و با نیروهای منطقه‌ای خود ایران را تهدید می‌کند! اینکه تصور کنیم با آمدن طالبان آمریکا از منطقه خارج شده اصلاً تصور صحیحی نیست؛ چرا که طالبان را نه ایران و نه حتی مردم افغانستان که آمریکا و قطر بر سرکار آورد و ترکیه نیز جلوتر از همه از آن استقبال نمود. ما حالا در افغانستان با عواملی روبه‌رو هستیم که مهره‌های اسرائیل بوده و در شرایطی قرار ندارند که به همکاری هیچ کشوری دست رد بزنند. اخیراً یک شبکه تلویزیونی اسرائیلی به نام آی 24 نیوز به نقل از منبعی در کابل که نخواسته نامش فاش شود گزارش داده «طالبان علاقه‌مند به برقراری روابط با اسرائیل است و جناحی که از این رویکرد حمایت می‌کند، حدود ۲۰۰ نفر در سطوح مختلف از جمله مقام‌های ارشد هستند.» بر هیچ ناظری پوشیده نیست که مشکلات مرزی و حمله های تروریستی که نمونه ای از آن چند وقت پیش در میرجاوه رخ داد و موجب تقدیم سه شهید گردید؛ در زمان به اصطلاح جمهوریت افغانستان و حضور آمریکا در آنجا دستکم بدین شکل دیده نمیشد! بحران مهاجرت افغان ها با قدرت یافتن طالبان و چراغ سبز وزارت خارجه دولت سیزدهم به مهاجران به وقوع پیوست و اگر هم حالا شاهد وعده ها و فعالیت هایی مبنی بر کم کردن افغان ها هستیم؛ محصول واکنش های جامعه ایران و تحدیدهای مستقیم و غیر مستقیم مهاجران است.

مسئله خطرناک دیگر آن که بسیاری از جاسوسان و مهره‌های اسرائیل اصلا نمی دانند که عروسک چه کسی هستند و علمی به نمایشی که درگیرش هستند؛ ندارند. علی اسماعیل فیروز با نام مستعار پیروز دیلنچی (یکی از همین 200 دلاری‌ها) اخیراً در گفتگویی با پیمان عارف عنوان نموده "وقتی ایران به ما می‌گفت جاسوسان اسرائیل، می‌خندیدیم، حال نگو کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه‌ای بوده که خود ما هم از آن غافل بودیم" او که در این گفتگو جاسوسی جمهوری آذربایجان یا ترکیه را برای خود "شرف" می‌داند؛ می‌گوید که امروز در جمهوری آذربایجان "بیش از 200 مرکز دینی، فرهنگی، جاسوسی، نظامی و...یهودی اسرائیلی و موسادی صهیونیستی فعالیت رسمی دارد" بر هیچ‌کس پوشیده نیست که اصلی‌ترین پایگاه اسرائیل در منطقه جمهوری آذربایجان است و مهم‌ترین متحد اسرائیل در خاورمیانه فرزند حیدر علی‌اف، الهام که بی‌پرده‌تر از آن است که چون اردوغان و طالبان خود را پشت نقاب شعارهای توخالی و آری از حقیقت پنهان کند؛ آن ایالت قفقاز را به پایگاه اقتصادی، سیاسی، نظامی اسرائیل تبدیل کرده است. لوک کافی نویسنده و تحلیلگر مؤسسه هادسون که از لابی‌گران فعال آذربایجان برای اشغال قره‌باغ است؛ در آپریل 2024 و در بحبوحه درگیری مستقیم ایران و اسرائیل با اشاره به کریدور زنگ زور و پایگاه‌های اسرائیل در آذربایجان ایران را تهدید به حمله کرده و می‌نویسد «در چند هفته آینده مراقب مرزهای شمالی‌تان باشید»

تاریخ توییت وی 36 روز قبل از سقوط بالگرد رئیس دولت سیزدهم است که با ادعای دخالت اسرائیل از سوی برخی از جمله وزیر وقت ارشاد و البته گزارش هیئت عالی بررسی ابعاد و علل سانحه بالگرد حامل رئیس دولت سیزدهم در ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر سقوط به علت «شرایط جوی، مه غلیظ و برخورد با کوه» مواجه شد. رسانه اسرائیلی ترور آلارم فروردین‌ماه امسال اعلام کرد که آذربایجان موافقت کرده 3 پایگاه هوایی جدید در مرز ایران برای حملات هوایی و پهپادی به ایران در اختیار اسرائیل قرار دهد. نگاهی به فرودگاه‌های جمهوری آذربایجان در سایت "flightradar24" نشان می‌دهد که جمهوری آذربایجان در مجموع سه فرودگاه در مرز ایران در اختیار دارد که عبارت‌اند از فرودگاه‌های "فضولی" و "زنگیلان" و "لنکران" که دو فرودگاه از این سه، در منطقه قره‌باغ قرار دارند.

الهام علیف در اواخر ماه فوریه 2021 میلادی در مورد فرودگاه فضولی اعلام کرده بود که باند پرواز این فرودگاه می‌تواند انواع هواپیماها از جمله سنگین‌ترین‌ها را در خود جای دهد. همان موقع “وارطان وسکانیتن” کارشناس مسائل ایران و روسیه عنوان نمود «بدیهی است که ساخت فرودگاه با چنین توانایی‌هایی بدون شک باهدف ایجاد زیرساخت‌های نظامی است که باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی و استراتژیک منطقه، تبدیل به یک پایگاه نظامی نه‌تنها علیه ارمنستان و آرتساخ، بلکه علیه روسیه و ایران خواهد شد. علاوه بر آذربایجان و ترکیه، این فرودگاه می تواند توسط اسرائیل و ناتو برای اهداف ضد روسی و ضد ایرانی نیز استفاده شود.» پایگاه خبری "حقایق قفقاز" که در استان اردبیل منتشر می شود و بطور ویژه مواضع امام جمعه اردبیل را نیز پوشش می دهد؛ در زمان افتتاح این فرودگاه توسط اردوغان و الهام علیف با ذوق زدگی نوشت «باند فرودگاه ۳ هزار متر طول و ۶۰ متر عرض دارد و ترمینال آن ظرفیت ارائه خدمات به ۲۰۰ مسافر در ساعت و قابلیت فرود هواپیما‌های پهن پیکر را دارد. شرکت‌های عمرانی و مهندسی ترکیه هم در ساخت این فرودگاه مشارکت داشتند. در حاشیه‌ این مراسم، همچنین جاده “هورادیز-جبرائیل-زنگیلان-آغبند” (کریدور زنگه زور) و مجتمع کشاورزی هوشمند در روستای “آغالی” شهر “زنگیلان” گلنگ زنی شد.» این رسانه در خبر دیگری جهت کاهش حساسیت ها در ایران به نقل از فهمین حاجی اف نوشت «فرودگاه فضولی به نحوی ساخته‌ شده است که برای هواپیماهای سنگین و محموله‌ های سنگین نظامی قابل‌ استفاده نیست زیرا از بتون ویژه در ساخت آن استفاده‌ نشده و ظرفیت فرود هواپیماهای دارای محموله‌ های نظامی و سنگین را ندارد. همچنین امنیت لازم را ندارد و در صورت بروز هرگونه جنگی در اطراف، به‌ راحتی توسط تسلیحات عادی می‌تواند هدف قرار گیرد و نابود شود.» در زمان تجاوز بادکوبه به آرتساخ نیز شاهد رقابت تنگاتنگ رسانه های اسرائیلی و برخی از همین رسانه های اتنتیکی تعارفی، در جانبداری و توجیه بادکوبه بودیم؛ این خط سیاسی رسانه ای آن زمان تا جایی پیش رفت که به نقل از شخص اول نظام نوشت «قره باغ خاک اسلام است» وب‌سایت آذری‌ها آن زمان در خصوص انتصاب این جمله به آیت‌الله خامنه‌ای مطلبی منتشر کرده و با ساختگی خواندن این نقل‌قول آورد «هنگامی که به وب‌سایت رسمی رهبری مراجعه می‌کنیم نه در بخش بیانات و نه در بخش استفتائات به چنین جمله‌ای نمی‌توان برخورد. توضیح اینکه دستگاه جستجوی سایت رهبری بسیار دقیق بوده و بیانات ایشان را با جزئیات و در کمترین زمان نمایش می‌دهد. کافی است جمله مزبور را در بخش جستجوی قرارداده و دسته‌بندی بیانات یا استفتائات را انتخاب کنیم. خواهیم دید که چنین جمله ابداً در این سایت رسمی موجود نیست ... برخی از منابع در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرده‌اند که برای تحقیقات دانشگاهی و مطمئن شدن از صحت این جمله مستقیماً با دفتر رهبری نیز تماس گرفته‌اند؛ ولی به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد برخی از افراد مغرض و پان‌ترکیست با حیله و نیرنگ و منتسب کردن این جمله به رهبری خواسته‌اند تا ایشان در عمل انجام شده قرار دهند و احتمال دست‌داشتن عوامل اطلاعاتی جمهوری باکو در این بازی فریبکارانه وجود دارد. زیرا تکذیب یا تأیید چنین جمله‌ای پیامدهای سیاسی و بین‌المللی خواهد داشت.» این وب‌سایت در ادامه گزارش خود نوشت «برای نمونه وب‌سایتی به نام”یول پرس” که در راستای تجزیه‌طلبی و پان‌ترکیسم فعالیت می‌کند با جعل سخنان رهبری در مورخه 05/05/1372 در جمع مردم تبریز در حال ترویج این جمله دروغین است: " قره‌باغ جزئی از اراضی اسلام است"» با اینحال این خط رسانه ای موفق شد تا اهداف خود را به ثمر رسانده و قره باغ تقدیم آذربایجان گردد و نهایتا امروز نیز شاهد آنیم که فرودگاه های قره باغ تحویل اسرائیل می گردد! در آذری مثل معروفی است که می گوید اسب متعلق به کسی است که از او سواری می گیرد و امروز شوربختانه شاهدیم که طرح های اسرائیلی یکی پس از دیگری در قره باغ در حال اجرا هستند و آنجا جولانگاه اسرائیل شده است. ويتالی مانگاساريان، کارشناس نظامی، مدير مرکز تحليلی «هِناکِت» در گفت و گو با روزنامه «هراپاراک» می گوید : «آنچه در آرتساخ و آنچه اکنون در ارمنستان رخ می دهد به نفع ايران نيست. ايران می‌تواند به آذربايجان تبريک بگويد، تماميت ارضی را به رسميت بشناسد،اما چارچوب‌های تحليلی ايران هميشه تز بسيار واضحی را ترسيم می‌کند که متوجه می‌شوند در اين مبارزه شکست خورده‌اند. به ويژه پس از آخرين تحولات ايران که گزارش های مختلفی مبنی بر احتمال وقوع اقدامات خاص از آذربايجان در رابطه با ترور جناح سياسی حماس منتشر شد و تصادفی نيست که ايران چندين بار اعلام کرده است که يگان‌های اسرائيلی در آنجا نقشه‌هايی را عليه ايران اجرا می‌کنند» مظاف بر حمایت های بی غید و شرط برخی مسئولین رسمی از دیکتاتور بادکوبه که فجیع ترین ریختش را می توان در مواضع سید عباس موسوی سفیر ایران در آن ایالت دید؛ که دولت مرکزی علی رغم فشار افکار عموی و حتی پایگاه حامیانش او را تغییر نداد؛ (اما چرا؟ آیا این خواست باکو بود؟) عدم موضع گیری در تریبون نماز جمعه استان های هم مرز با بادکوبه و قفقاز به مسئله کریدور جعلی در هفته های گذشته در حالی که این مسئله تیتر اصلی تمام رسانه های داخلی بود و حتی نائب رئیس اردبیلی مجلس نیز واکنش تندی نسبت به آن نشان داد؛ پیام مناسبی مخابره نمی کند؛ آیا نمایش اتحاد در این مسئله ضرورت ندارد؟  مسئله اصلی این نیست که پایگاه خبری ای به نام "حقایق قفقاز" وجود دارد که با ذوق زدگی تیتر می زند "آغاز خروج نیروهای حافظ صلح روسیه و ترکیه از قره‌باغ" مسئله حقیقی آن است که موسس پایگاهی با اینچنین مواضع در دولت حسن روحانی و در زمان وزارت وزیر فعلی فرهنگ و ارشاد مدیرکل فرهنگ و ارشاد اردبیل بوده است. عدم ثبت و کسب مجوز این سایت از وزارت ارشاد  هم داستان غم انگیز دیگری است که نشان می دهد فردی که خود متولی این حوزه است و روزگار مدیریت اش نیمی از نشریات اردبیل را به بهانه عدم نشر منظم توقیف کرد؛ چقدر غیم مابانه خود را بی نیاز از این چنین بروکراسی هایی می بیند.

گذشته از این مسائل کلان منطقه‌ای، شوربختانه دول باکو و ترکیه سالیان سال است که به دنبال تحریکات قومیتی در استان‌های شمالی ایران و اثرگذاری بر مسئولین منطقه‌ای هستند؛ سیاستی که البته با انفعال دستگاه‌های مسئول بدون هیچ مشکلی پیش می‌رود. جدیدترین نمونه از تلاش های دیاسپورا برای اثر گذاری را در انتخابات اخیر مجلس شاهد بودیم. در ایام انتخابات سرمایه‌داری به نام علی پولاد که ساکن ترکیه است؛ درحالی‌که سنجاقی از پرچم ترکیه را به کت خود آویخته از مردم درخواست می‌کند که به شهردار اسبق تبریز (علیرضا نوین) رأی دهند. او عنوان می‌دارد «آقای دکتر نوین می‌خواهد نماینده خلقمان شود آن‌قدر خوشحال شدم که قابل‌توصیف نیست... وظیفه خلق ما این است که چنین مردی را به مجلس بفرستد و من خاطرجمع هستم که ایشان حرف‌های ما را در مجلس خواهد زد... و اگر خلق ما او را انتخاب کند، خلق ما پیروز خواهد شد» خوب این حرف‌ها چیست که نوین مامور تکرار آن است؟ پولاد یک چشمه از این سخنان و انتظاراتش را در کتاب خود با عنوان "شناسنامه تبریز و پیرامون" آورده که در آن به تبعیت از دستگاه امورخارجه بادکوبه از اران با عنوان جعلی "آذربایجان شمالی" یاد می کند؛ اینکه چنین کتابی چگونه از ارشاد مجوز می‌گیرد جای سؤال و تعجب ندارد؛ دوستدارانش در تبریز این امکانات را برایش مهیا می‌سازند. جالب اما ورود منتخب او به مجلس است که می‌گوید «هر دوره یک کاندیدای سفارشی آمده  این‌طور نباشد که احساس شود تبریز به‌عنوان صغیر هرکس در تهران نشسته است برای ما تعیین تکلیف کند» این اظهارات نادرست در حالی صورت می‌گیرد که بررسی تعداد روز وزارت اهالی استان آذربایجان شرقی (این آمار شامل وزرای آذری‌تبار و وزرای دولت مسعود پزشکیان نمی‌شود) نشان می‌دهد که 9% دوران وزارت یا سرپرستی وزارتخانه در جمهوری اسلامی توسط اهالی آذربایجان شرقی (با ۴% جمعیت کشور) تصدی شده درحالی‌که وزرای اهل تهران (با 23% جمعیت کشور) 19% دوران وزارت در جمهوری اسلامی را متصدی شده‌اند. (شایان‌ذکر است که به دلیل آنکه اصالت برخی وزرا یعنی حدود 2 درصد آنها برای ما مشخص نشد؛ ممکن است آمار مورد اشاره دچار مقداری خطا باشد) این بررسی آماری نشان می‌دهد که اهالی آذربایجان شرقی به نسبت جمعیت از تهرانی‌ها هم بیشتر وزارت کرده‌اند! پس اگر قرار باشد یقه استانی را برای شرایط فعلی کشور گرفت؛ این استان یکی از متهمان اصلی پرونده است! البته نتیجه این حکمرانی اگر برای کشور آب نداشته، برای تبریزی ها نان فراوان داشته در این راستا شاهد آن که چند روز پیش کلیپی از احد عظیم زاده تاجر و سرمایه دار معروف تبریزی منتشر شد که درآن می گوید :« اصفهان چرا باید اینطوری بشود، اصفهان را کرده‌اید یک روستا، بیایید به تبریز ما، ۱۸ تا زیرگذر داریم، هفت هشت تا پل هوایی سه طبقه داریم، یک بار اتوبان زده‌اند تمام شده یک اتوبان دیگر زده‌اند، یعنی شهر هی افزایش پیدا کرده، تبریز خیلی پیشرفت کرده تمام 17 تا پرواز اور می رود و اور بر می گردد من اون روز خواستم 4 برگردم از اصفهان گفتن دیگر پرواز نیست. » عظیم زاده در مورد واکنش اصفهانی ها می گوید «به دو سه نفر گفتم برخورد. گفتم بر بخوره، راس میگم»

 در این شرایط سؤال اساسی از مدعی‌العموم آن است که اگر کس جز آقای نماینده ادعا های یاد شده را به زبان می راند؛ با کدام اتهام ممکن بود مورد نوازش قرار بگیرد؟ نوین اظهارات جالب‌تر دیگری هم دارد «اجرای اصل 15، به‌عنوان یکی از مترقی‌ترین و مدرن‌ترین اصول قانون اساسی ایران اسلامی و از جمله مهم‌ترین مطالبات قومیت‌ها در کشور، مطالبه‌ای قانونی است که می‌توان با لحاظ حساسیت‌ها و نیز ضرورت‌ها و الزامات آن، مورد پیگیری قرار گیرد. تدریس و تحصیل به زبان مادری برای قومیت‌های متنوع و متکثر در کشور، بر اساس اصل 15 قانون اساسی، یک مطالبه عمومی و قانونی است و مر قانون در مورد آن باید اجرا شود. قومیت‌ها، از جمله ترک‌زبان‌ها، برابر این اصل، می‌توانند این حق را داشته باشند تا به زبان مادری خود تحصیل نمایند، این موضوع یک حق و مطالبه قانونی و منطقی است که به دلایلی تا امروز امکان تحقق و اجرا نیافته است.» او که از زبان شیرین آذری با عنوان ترکی یاد می کند؛  معلوم نیست چگونه از اصل 15 قانون اساسی تحصیل به زبان مادری را برداشت کرده و خواستار اجرای مر قانون است! چرا که در اصل 15 آمده «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است‏. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد» به‌راستی نهادی که خود را دارای صلاحیت تأیید یا رد کاندیداها می‌داند؛ چگونه فردی با این نگاه و برداشت از قانون اساسی را راهی مجلس می‌کند تا بدان قانون سوگند یاد کند و پاسدار منافع موکلانش باشد؟!

اصل 15 که به مترقی ترین شکل ممکن جهت حفظ فرهنگ ها و گویش های ایرانی آورده « استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس‏، در کنار زبان فارسی آزاد است‏.» درحالی توسط امثال این آقایان مدعی به نقض شدن می گردد که در ایران چندین شبکه استانی وجود دارد که برنامه های 24 ساعته به آذری پخش می کنند؛ در دکه های مطبوعاتی کشور نشریات گوناگونی به کردی و آذری نشر و توزیع می گردد!  در همین دانشگاه تبریز گروه و رشته ای با عنوان "زبان و ادبیات ترکی آذری" وجود دارد که دانشجویان را در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل می نماید! چنین فردی که آشکارا قانون اساسی را تحریف می کند؛ التزام فکری و عملی به قانون اساسی دارد؟ شوربختانه درحالی چنین تهمت ها و ادعاهای کذبی  به زبان رانده می شود که در الگو دوستان (بادکوبه) صحبت به زبان فارسی برای مردم تات در سطوح رسمی و عالی ممنوع شده! در ترکیه میکروفون نماینده مجلس را وقتی به کردی سال نو را به موکلانش تبریک می گوید؛ قطع کرده و رئیس مجلس در واکنش می گوید "اگر نمایندگان به جز زبان تُرکی که زبان رسمی [جمهوری ترکیه] است، صحبت کنند میکروفون به طور خودکار قطع می‌شود." درحالی که همین آقایان به اصطلاح مسئول در کشور ما در جلسات رسمی خود به آذری صحبت کرده اما در برابر رسانه ها و افکار عمومی اینچنین تهمت های آشکاری به میهن و قانون اساسی وارد می سازند. حضراتی مشابه و از طیف و جنس ایشان وقتی کشور را به سیاست های حذف فرهنگ قومی متهم می سازند بد نیست که گوشه چشمی نیز به وضعیت اقلیت تات در همین جمهوری آذربایجان داشته باشند؛ بنابر آمار رسمی، تعداد مردم تات در منطقه ای که امروز به غلط جمهوری آذربایجان می خوانند؛ در سال 1999 میلادی 10992 نفر بوده در حالی که جمعیت این مردم یکصد سال قبلتر در سال 1886 یکصد و بیست هزار نفر بود! سیاست های پاکسازی قومیتی در ترکیه و آذربایجان قربانیان متعددی از مردم کرد و ارمنی و یونانی و تات و ... گرفت. این متوحشان نسل کشی های متعددی در منطقه انجام دادند که نمونه ای از آن در مورد تبریز را مصطفی سلانیکی افندی که خود مورخی اهل ترکیه است چنین آورده «مردم [تبریز] هر گاه عساکر را تنها میدیدند، درصدد انتقام برمیآمدند. مردم در دل عقده داشتند و به دنبال بهانه بودند تا داد خود را بستانند. از این رو به خواست خدا، بر زبان عساکر چنین جاری شد که این مردمان ستیزهجو را باید قتلعام کرد و الّا اینها نه مطیع میشوند و نه تن به قبول حق میدهند [...] ناگهان یک روز آشوب و واویلایی به پا خواست، عامة عساکر اسلام سلاح بر گرفته و گفتند قتلعامی به پا خواستهاست [...] نخست شهر غارت و یغما شد و همراه با نهب و غارت، قتلعام مردم نیز عملی شد.»

امروز نیز تلاش همسایگان شامل غربی مان برای تاثیر بر مسائل داخلی ما و امورات استان های شمالی مان بسیار مشهود است؛ ترکیه تنها کشوری نیست که کنسولگری در شهرهای دیگر ایران داشته باشد؛ اما هیچ استانی چون آذربایجان شرقی را نمی‌توان یافت که خبر حضور مقامات شهری و استانی‌اش در مهمانی‌های کنسولگری کشورهای همسایه‌مان نقل محافل خبری باشد! این موضوع نشان‌دهنده برنامه‌ریزی‌های دستگاه سیاست خارجی ترکیه است؛ انجام سرمایه‌گذاری‌های متعدد در کنار ماشین تبلیغاتی قدرتمند آن‌ها که حتی از طریق شبکه‌های فارسی‌زبان متعدد؛ به دنبال کسب نفوذ در لایه‌های مختلف جامعه ما هستند؛ باید موردتوجه مسئولین باشد. اخیراً کوچه‌ها و خیابان‌های تهران مملو شده از نمادی که نماد یک گروه خلاف‌کار در یکی از سریال‌های ترکی شبکه جم است! نقش شبکه های ماهواره ای در ایجاد چالش های فرهنگی و اجتاعی غیرقابل انکار است؛ آن جوان که این خطوط را بر دیوار می‌کشد به‌احتمال بسیار زیاد اصلاً خبر ندارد که مشغول چه کاری‌ست و انگیزه‌ای غیرسیاسی برای این کار دارد؛ اما بی عملی مسئولین در قبال چنین مسائلی از بدبختی‌های عصر ما شده است.

 

اظهارات سخیف زاهد سوباجی مدیر کل تلویزیون دولتی تی آر تی ترکیه، مبنی بر آنکه  "ما تا پایان سال جاری شبکه TRT فارسی را افتتاح خواهیم کرد. ما باید ایران را ناراحت و اذیت کنیم، باید ایران را آشفته کنیم!" به وضوح اعتراف به برنامه های ضد امنیتی ترکیه است که متاسفانه با واکنش درخوری از جانب مسئولین ما مواجه نشد! تنها معاون برون مرزی سیما گفت که" حق انجام اقدامات متقابل را برای خود محفوظ می داریم" پس از آن آقای وزیر ارشاد نیز تلفن را به دست گرفت و در تماسی با یک مقام دست چندم در ترکیه با عنوان " رئیس مرکز ارتباطات ریاست جمهوری" ترکیه به او گفت« اظهاراتی که اخیرا از طرف برخی از مسئولان رسانه‌ای ترکیه صورت گرفت باعث تکدر خاطر افکار عمومی در جمهوری اسلامی ایران شده که باید از آن اجتناب کرد»  معلوم نیست که انجام سرمایه‌گذاری توسط وابستگان به دولت ترکیه در پروژه های شمال غرب یا دیپلماسی خاویار بادکوبه که از طریق آن بسیاری رسانه ها و فعالین اصطلاحا فرهنگی را جهت فشار بر مسئولین تطمیع می کنند؛ عامل واکنش نه چندان جدی برخی مسئولین دراین دست مسائل است یا عامل دیگری دارد؛ آنچه اطمینان داریم آن است که کار به نقطه‌ای رسیده که مدت‌هاست توجه اقشار مختلف جامعه به این مسائل معطوف و افکار آن ها را درگیر خودکرده است؛ سال 1399 وقتی شهرداری تبریز خیابانی را به اسم "علی پولاد" نام گذاری کرد؛ بسیج دانشجویی دانشگاه سهند در بیانیه ای خطاب به شورای شهر تبریز نوشت « شما نمایندگان کدام شهر هستید تبریز یا پولاد شهر؟» در انتخابات اخیر مجلس نیز، درحالی که تمام تلاش های جریان پانترک و رسانه هایشان که توپخانه ای شده بود برای تاختن به رئیس دولت فعلی و رساندن نمایندگان خلقشان! به مجلس در حال نقش برآب شدن بود؛ در اقدامی ضربتی دلقکی به نام بابک نهرین را به میدان آوردند تا پایگاه اجتماعی شان را برای شرکت در دور دوم انتخابات تشویق کند. وی که پیشتر به رسانه ها گفته بود «من فارسی بلد نیستم» جلو دوربین رفت و گفت «رای‌دادن جزو وظایف ماست و شاید برخی‌ها به من خرده بگیرند ولی عیبی ندارد؛ زیرا ما اگر سرنوشت خودمان را تعیین نکنیم پس چه کسی تعیین کند؟ ... اگر با فکر و تحقیق فردی را انتخاب کنیم جامعه‌ای موفق و پویا خواهیم داشت... اگر الان در سرنوشت خودمان نقشی نداشته باشیم دیگر برای بعدش حرفی نخواهیم داشت.» نامبرده که پیشتر بدلیل اظهاراتی نظیر « ما شهروند درجه دو هستیم چون ترک زبانیم، ما محدودیت داریم» مورد توجه تجزیه طلبان واقع شده و در بهمن ماه سال 1400 برای فعالیت به تلوزیون های بادکوبه خوانده شد؛ تا بدین طریق مخلطبان اش را به سمت تلوزیون های تحت نظر الهام علیف بکشانند؛ پس از اجرای این پروژه ناموفق و پس از کسب آموزش های لازم به ایران بازگشته و مشغول سم پاشی هویتی گشت؛ از جمله با تحریک مقامات محلی می گوید «استاندار اگر استاندار باشد می بندد و به حرف تهران هم گوش نمی دهد؛ اگر از میز و مقامش نترسد؛ آخرش این است که برش می دارند اما قهرمان می ماند! و می گویند فلان استاندار لیاقت و عرضه داشت از تهران گفتند نبند ولی او بست و برش نداشتند؛ اگر هم برش داشتند دریاد مردم عزیز و قهرمان می ماند» اشاره نهرین و درخواست او در حقیقت مقابله با موج آگاهی ای است که در میان مردم خوش ذوق و ادب دوست تبریز کاملا مشهود است؛ نمونه ای از این موج در فعالیت های فرهنگی با محوریت فردوسی و قهرمانان ملی و مردمی دیده می شود. یک فعال فرهنگی تبریزی می گوید « کارگاه شاهنامه  تیر ماه سال ۹۶ در خانه هنرمندان شهرداری تبریز راه افتاد بعد که با استقبال بسیار خوبی هم همراه شد در حالی که عده ای فکر می‌کردند شاهنامه خوانی در تبریز با واکنش بسیار شدیدی روبرو خواهد شد؛ اما برعکس به هیچ وجه این اتفاق نی افتاد و این سال ها  بجز دوران کرونا یا مواقعی که جا نداشتیم برگزار بکنیم؛ به طور مستمر ادامه داشته تا امروز، قبل از کارگاه شاهنامه خانه تبریز، شاهنامه به خاطر همان تفکر اشتباهی که وجود داشت بسیار مظلوم افتاده بود؛ دوست کتابفروشی به من میگفت ما قبل از کارگاه شاهنامه خوانی، شاهنامه رو تو ویترین کتابفروشی نمی‌تونستیم بزاریم نگران بودیم که یه وقت بیان و توهینی بکنن، بعد از مدتی در خانه هنرمندان تغییراتی داده شد مثل اینکه برنامه‌هاشون عوض شد ما مجبور شدیم یکی دو ماهی در بنیاد شهریار (نمایندگی فرهنگستان زبان و ادب فارسی) باشیم اونها به زور و منت ما را جا دادند بعد هم بیرونمون کردن گفتن اینجا شاهنامه نمیشه خوند درحالی که هیچ واکنش منفی حالا غیر از فحش‌ها و ناسزاهای فضای مجازی و تهدیدهای روزمره به قتل و اعدام و اینها که تو فضای مجازی توسط حساب‌های کاربری ناشناس گاهی اسم و رسم دار میشه هیچ مقاومتی نبوده و مشکلی پیش نیومده به خاطر اینکه شاهنامه اصلاً جزو فرهنگ مردم آذربایجان، در شعر قطران تبریزی از شاهنامه استفاده شده بنابراین پیوند پیوند بسیار عمیق و دیرینه‌ای است و کسی واقعاً نمی‌تونه این پیوند رو بگسلاند و از بین ببرد؛ بعد اینکه عذر ما خواسته شد خودمان رفتیم جاهای مختلف تو کافه کتاب‌ها و فرهنگسراهای خصوصی و اینها ولی هر جایی که رفتیم بعد مدتی احتمالا به این دلیل که همین تاکید کننده ها رفتن سراغشون عذر خواستن، درحقیقت اداره ارشاد باید متولی این کار میبود ولی جاهای دیگری متولی می‌شدند که در واقع مسئولیت فرهنگی دارند؛ بنیاد شهریار هم نه تنها حمایت نکرد بلکه خودشونم جرات نکردند که کلاس شاهنامه بزارند و این بسیار باعث سرشکستگی است در هر حال تا به امروز کارگاه شاهنامه رو با حضور دوستان زیادی ادامه دادیم و تمام هزینه های کارگاه رو هم یعنی اگه اجاره برای محل دادیم مردمی بوده و دوستان خودشون شیرینی و آبمیوه‌ای چیزی خریدن آوردن، اگر لازم بوده استادی رو دعوت بکنیم براش بلیط بگیریم هتل بگیریم همه این‌ها رو دوستان خودشون تامین کردن یک ریال از بودجه دولتی استفاده نشده و اصلاً ندادن که استفاده بشه و هیچ حمایتی هم از هیچ جایی نشده فقط خود مردم کمک کردن و ما شب تبریز و شاهنامه و شب آذربایجان برگزار کردیم و برنامه های دیگری از این دست، امروز هم تنها مشکلی که برای کارگاه شاهنامه خوانی وجود داره جای ثابت هست که البته آقای دکتر طاهری خسروشاهی رئیس بنیاد ایران شناسی که آدم فرهنگی و علمی و اهل ادب و دانشگاه و شخص ملی و ایران دوستی هستند لطف کردند و ما رو پذیرفتند بنابراین از شهریور ما کارگاه رو در بنیاد ایران شناسی آذربایجان شرقی ادامه خواهیم داد و امیدوارم که اینجا دیگه بمونیم و یه مدتی بتونیم کار کنیم» (در زمان نشر این مطلب متوجه شدیم که این محل نیز از دسترس شاهنامه خوانان خارج شده و آنها مجددا به کافه کتاب ها روی آورده اند) رنجبر بخشی لر صحبت از تحدید هایی می کند که رگه هایی از آن را می توان در مسئله افتتاح کنسولگری ارمنستان در تبریز مشاهده کرد؛ با وجود آنکه ماه هاست در خبرها و اظهارات مسئولین صحبت از افتتاح این کنسولگری می شنویم اما هنوز افتتاحیه آن را به چشم ندیده ایم؛ با این وجود هربار که خبری در این رابطه منتشر شده شاهد تحدید های لشکر سایبری پان ترک بوده ایم که آتشش خواهیم زد! اگرچه از جماعتی که کارشان بدانجا رسیده که هنگام پخش قرآن در ورزشگاه تبریز با هو کشیدن و سردادن شعار ژنده "تورچیه" "تورچیه" به شئائر رسمی توهین می کنند؛ عملی کردن چنین تحدیداتی بعید نیست؛ اما باید پذیرفت که چنین فضایی بیش از آنکه محصول نفوذ فرهنگی ترکیه در بخشی از جامعه استان آذربایجان شرقی باشد؛ محصول کم کاری فرهنگی همین مسئولین محلی است. در شرایطی که  فعالیت های اصیل فرهنگی در تبریز با عدم فضا و بودجه همراه با ترش رویی و تحدید برای برگزار کنندگان و حتی شاید شرکت کنندگان مواجه می شود؛ شهرداری تبریز از دختر تخم مرغی بابت دهن کجی به سنن ملی مردم ایران تقدیر می کند و او نیز تقدیر نامه را در کنار تصاویر تخم مرغ هایش با الفبای اویخون که اصلا معلوم نیست مال کجای جهان است و وجود خارجی دارد یا یکی از ابداعات همین حاصلان ازدواج انسان با گرگ است؛ در حساب های اجتماعی اش قرار داده و در توئیتر می نویسد «آذربایجان جنوبی ایران نیست» آقایان وزرای ارشاد و کشور چه پاسخی در این زمینه دارند؟ چگونه است که نهاد های فرهنگی تبریز قادر به برگزاری همایش و پرداختن به جایگاه اسلام در کتاب " دده قورقود " می باشند؛ اما شاهنامه را باید در کافه کتاب ها خواند؟

تاسف بارتر از هرچیز اما آنجا است که تلوزیون تجزیه طلب gunaz واکنش حجت الاسلام رسول برگی ریاست اسبق و عضو فعلی شورای شهر تبریز به ماجرای دختر تخم مرغی را چنین گزارش می کند «ایرانشهری‌ها جریان نصب چند تخم مرغ در تبریز را با حاشیه‌سازی بزرگنمایی کردند و بعضی از مسئولان نیز با آنها همراهی کردند...جریان خبر این تخم‌مرغ‌ها را نخستین بار فردی کوروش‌پرست و پهلوی‌پرست (وحید بهمن) که متواری شد و اکنون پیش‌خدمت رضا پهلوی است، رسانه‌ای کرد. چون اینها ایرانشهری هستند. ایرانشهری یعنی کوروش‌پرستی. اینها می‌گویند حضرت محمد پیغمبر عرب‌هاست و پیغمبر و خدای ما کوروش است. اینها همانهایی هستند که می‌روند در تخت جمشید سجده می‌کنند... اینها آن‌قدر مستبد هستند که می‌گویند تورک‌ها در خانه نیز باید با خانواده خود فارسی حرف بزنند چون زبان رسمی کشور فارسی است... اعضای این جریان بارها در حین سخنرانی به من نوشته‌هایی داده‌اند که بر روی آن نوشته‌اند "فارسی حرف بزن!"، به چه دلیل باید فارسی حرف بزنم، من تورک هستم و در تبریز زندگی می‌کنم... پدرخوانده ایرانشهری‌ها همان جواد طباطبایی است که وصیت کرده بود جنازه‌اش آتش بزنند. و درآمریکا پس از مرگش، جنازه‌اش را آتش زدند... » این رسانه در ادامه می نویسد: این عضو شورای شهر تبریز چندی پیش نیز در واکنش به تحرکات هواداران گروههای تروریستی کُردی در اورمیه پس از انتخابات فرمایشی مجلس، گفت: «کردها در آذربایجان‌غربی مهمان ما هستند، نام آنجا مشخص کننده همه چیز هست نام آنجا "آذربایجان" غربی است.» او افزود:«از مردم اورمیه تشکر می‌کنم که اجازه دادند مهمانانشان [کردها] نیز در این شهر بتوانند نماینده داشته باشند.» برگی تاکید کرد: «اورمیه اتاق مهمان آذربایجان و چشم و چراغ آذربایجان است»

حضرت حجت الاسلام که آن استاد قلم را به زرتشتی‌گری و کوروش پرستی متهم می‌کند و این ادعا را چاشنی منبرش می‌کند که جسد فلانی را سوزانده‌اند؛ ازاین‌جهت دچار این خطا می‌شود که نمی‌داند در آیین زرتشتی جسد سوزانده نمی‌شود چرا که زرتشتیان معتقدند با آلوده ساختن این فروغ آسمانی بزرگ‌ترین معاصی صورت خواهد گرفت؛ در آیین اجدادمان جسد خوراک پرندگان می‌گردد تا زمین را نیالایند. جناب برگی که ما در این مدت خبری و سخنی از وی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی نشنیدم؛ وقتی می‌گوید کردها مهمان ما هستند به آدمی این حس دست می‌دهد که ارومیه ملک پدری ایشان است! اظهاراتش در حد مطالب همان هم‌لباسی‌اش است که می‌گفت دو سوم اصفهان وقف سادات طلبه است و چرا حق ما را نمی‌دهید؟ با این تفاوت که او حقش را دریافت نکرده؛ ولی اینجا حاجی حق همه را از پدرش به میراث برده و شده صاحبب خانه! برگی که کوچک‌ترین واکنشی به داشتن مسئولیت رسمی توسط دلقک شبکه‌های باکو در سیمای تبریز ندارد؛ در واکنش به مدیرکل جدید صداوسیمای تبریز که گفته بود "گویش تبریز همان زبان استاد شهریار است" و "تاسی به گویش‌های آن‌سوی مرز بی‌توجهی به فرهنگ مردم است" موضع گرفته و می‌گوید «مبنای شهریار مشخص است؛ در مورد تورک در مورد زبانمان مبنایش مشخص است. من می‌گویم آقای رضایی عزیز و بزرگوار که شهریار را مبنا دانسته و کار زیبایی هم انجام داده بیاید ببیند چند درصد شعرهای شهریار در رادیو و تلویزیون ما تحلیل شده است... ایرانشهری تفکر ویرانشهری است... خواهشم از آقای رضایی آن است که وقتش را صرف ایرانشهری‌ها نکند وقتش حرام می‌شود و اسراف می‌شود اینها افرادی نیستند که انسان بنشیند با آن‌ها حرف بزند و به نتیجه‌ای برسد. اینها نخوابیده‌اند که بیدارشان کنید اینها خوشان را به خواب‌زده‌اند اینها همان افراد عقده‌ای هستند که عقده‌هایشان را با تکذیب سایر فرهنگ‌ها خالی می‌کنند... خواهشم از آقای رضایی آن است که جوانان را دور خود جمع کند با جوانان هماهنگ باشد و شبکه سهند را جلو ببرد برای اینکه همه را جذب کند»

تفکرات او خصوصاً آنجا خطرناک می‌شود که از سطح دشمنی با فرهنگ غنی ایرانی عبور کرده و رسماً مسائل نژادی را وارد ادبیات سیاسی می‌کند! «اگر قرار به حذف افراد باشد راه‌های خوبی داریم آقای بابایی تابعیت افغانی دارد چطور در شورای شهر تبریز است؟ اگر بخواهیم می‌توانیم در مورد پاسپورت دومنیکا و پرتغال فرد صحبت کنیم که چطور با داشتن دو تابعیت عضو شورای شهر تبریز است» این جملات که برگی دیگر از افکار مشعشع حاج‌آقاست؛ نشان می دهد که او ناراحت شده که چرا به‌عنوان یک عضو عادی و نه دیگر به‌عنوان رئیس در جلسات شورا حاضر می‌شود؛ در نتیجه گه گاه به رقبا این‌گونه می تازد تا بگوید من اگر همین‌الان هم بخواهم رئیس شورا می‌شوم، از جوانمردی و فتوتم است که گوشتان را نمی‌گیرم و از جلسه بیرونتان نمی‌کنم! واکنش متشخص همکارش به این حمله‌ها البته این بود که «من با افتخار افغانی‌ام» اما این سؤال در ذهنش جای می‌گیرد که «چرا امام‌جمعه محترم تبریز در برابر اعمال خلاف موازین صریح قرآنی عضو معمم شورا و از جمله ۱۳ آیه اول سوره حجرات و الزام به رعایت مکارم اخلاقی و صراحتاً آیه يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. طرح اینکه یکی از اعضای شورای شهر تبریز تابعیت افغانی دارد فارغ از تهییج و تحریک رگه‌های مذموم نژادپرستی، سوژه جدیدی را برای کشف کیستی آن در اختیار اصحاب رسانه قرار داده است.» جناب برگی که به پاسپورت دومنیکا همکار دیگرش معترض بود چند وقت پیش در اعتراض به فرماندار تبریز که خواستار تعلیق عضویت پرویز هادی به دلیل غیبت دوماهه‌اش در جلسات شورا شده بود؛ همراه با جمعی از اعضای باند خود در جلسه شورا حاضر نشده و وزارت کشور را تحت‌فشار قرار می‌دهد!

ما که تعریف حمله‌های فیزیکی دوستان شورای تبریز به خبرنگاران را شنیده‌ایم و فیلمش را هم یکی از دوستان اگر اشتباه نکنم در اینستاگرام که آقای برگی نیز در آن بسیار فعال است؛ برایمان فرستاد و یک‌بار تماشا کردیم، دیگر حساب کار دستمان آمد و جرئت نکردیم با ایشان یا سایر همکارانشان در شورا تماس بگیریم و مصاحبه‌ای داشته باشیم؛ اما از راه دور ضمن عرض سلام و تهنیتت خواستاریم که از ایشان بپرسیم  آخر چطور می‌شود که شما  پاسپورت یکی را به رخ او کشیده و معترضش می‌شوید؛ اما هیچ گلایه‌ای نداشته باشید که همکارتان در ایالات متحده فرزندش را راهی مدرسه می‌کند؟ آیا تفاوتی بین این دو فرد می‌بیند؟ واقعاً تفاوت پرویز هادی با دیگر عضو شورا که شیخ بر حق معترض پاسپورت دومنیکا وی شده چیست؟ واکنش خود پرویز هادی به این خبر اما از همه جالب‌تر است که بنده از شهرام دبیری مرخصی گرفته‌ام و «علت این مرخصی، رسیدگی به امور شخصی بود و برای آن لازم نیست توضیح بدهم که کجا می‌روم و باتوجه‌به موارد قانونی، مرخصی بنده مورد تأیید است.» واقعاً ادبیات طلب کارانه‌اش خصوصاً این روزها به گوش همه ما آشنا است؛ رئیس بورس نیز چندی پیش در واکنش به رسوایی پرداخت وام‌های میلیاردی به خود و همکاران گفت «پرداخت وام به اعضای هیئت‌مدیره بورس بر اساس مصوبه شورای‌عالی انجام شده و پرداخت این وام قانونی و لازم بود» به‌راستی وزارت کشور چگونه در برابر چنین مسائل و تخلفات قانونی‌ای در شورای تبریز سکوت می‌کند؟ آیا شورا تنها در صورت تخلفات مالی منحل می‌شود؟ جریاناتی که عضویت سپنتا نیکنام را در شورای یزد معلق کردند؛ امروز برای ما تبیین بفرمایند که تسلط غیرمسلمانی چون او بر مردم یک شهر، مسلمین را عاقبت‌به‌خیر می‌کند یا تسلط این‌چنین مسلمانانی؟ چنین شورایی در تراز " وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ " است؟ آخر مشورت با چه کسی با آنکه این‌چنین گفتار و کردارش باعدالت در تناقض است؟ ایسنا دررابطه‌با آخرین حاشیه حضرات گزارش کرده «فرماندار تبریز بر دستور خود مصمم است و تأکید دارد که پرویز هادی از شورا تعلیق شده و باید اعتراض خود را به وزارت کشور ارائه بدهد و علی راستی به‌جای او باید در جلسات شورا حضور داشته باشد. از سویی شورای شهر نیز معتقد است که باید رأی‌گیری در جلسه علنی برای تعلیق هادی انجام شود و با غیبت جمعی از اعضای آن، برگزاری این جلسه و رأی‌گیری درباره آن سخت به نظر می‌رسد. این ماجرا با چنین روندی راه به جایی نخواهد برد و به نظر می‌رسد که نیازمند ورود صریح وزارت کشور برای تعیین تکلیف است و باید منتظر بود و دید که فرمانداری، کار غیرقانونی انجام داده یا هادی باید در فاصله ۱۰ ماه مانده به اتمام شورای ششم کنار برود.»

حاشیه‌های مدیریت شهری تبریز با خروج شهرام دبیری از شورا و ورودش به دولت بیش‌ازپیش هم برجسته خواهد شد؛ در ماجرای نطق معروف حاج‌آقا وسط شورا  که در آن وی سخنان مذموم و تهمت‌های نژادپرستانه‌اش را به زبان آورد با تذکر صریح رئیس وقت شورا (معاون پارلمانی فعلی دولت) مواجه شد که گفت «از نظر قانونی هر چیزی که هست اعلام بفرمایید؛ ولی تهمت نزنید شما مسائل قومیتی را هم مطرح می‌کنید؛ یک‌مرتبه ترک و کرد را مطرح می‌کنید یک‌دفعه افغانی را مطرح می‌کنید این کارها خوب نیست نظر من این است که هدف این حرف‌ها فقط دعوای قومیتی راه‌انداختن است؛ اصلاً شورای شهر هیچ وظیفه‌ای برای اظهارنظر در این موارد ندارد» حالا اما برگی با رفتن دبیری عرصه را برای تصدی مجدد صندلی شورا بازتر از قبل می‌بیند؛ قصد ورود به مسائل مدیریت شهری کلان‌شهر تبریز را نداریم؛ بلکه بیشتر جای طرح این سؤال از مدعی‌العموم برایمان باقی است که تحریک قومیتی مصداق بارز «خراب‌کاری و اخلال در امور کشور» نیست؟ آیا این کار عمداً یا سهواً «همکاری با دولت‌های متخاصم» محسوب نمی‌شود؟ آیا این موارد مطابق قانون مجازات اسلامی مصداق بارز خیانت به کشور محسوب نمی‌شود؟ آقای دادگاه ویژه روحانیت ایشان در سخنان خود می‌گوید که من ایرانشهری مسلمان نیستم و کافرم؛ حتما باخبرید که حدیث صحیح السند از پیامبر اسلام موجود است که " أیما رجل مسلم أکفر رجلا مسلما فإن کان کافرا وإلا کان هو الکافر" کافر دوستدار آن  شخصیتی است که مورد تحسین شخصیت‌های حوزوی است و مرجع تقلید شیعه دررابطه‌با او عنوان می‌دارد "نقش این فیلسوف سیاست و حقوق و اندیشمند سیاسی در تأسیس و توسعه و رونق بسیاری از شعب و شاخه‌های علوم و معارف سیاسی در اسلام و ایران کم‌نظیر و انکارنشدنی است و فقدانش ثلمه‌ای است در این عرصه" یا آنکه دیگر مسلمانان را کافر می‌خواند؟

این معمم و آن حامیان افغان ستیزش ؛ کاش وقتی رگ گردن را کلفت کرده خود را ترک می‌نامند؛ اندکی آگاه باشند که قوم هزاره از لحاظ نژادی یکی از اصیل‌ترین اقوام ترک در جهان است! برگی در همان جلسه معروف دست پیش گرفته و می‌گوید «لعنت به ایرانشهری‌ها که هرچه بر سر ایران آوردند دررابطه‌با قومیت آن‌ها آوردند» آری یک جا هم که راست گفته باشد همین جاست لعنت به ما ایرانشهری‌ها! لعنت به ما که سکوت می‌کنیم در برابر این آقایان! ضمیمه خاک اسرائیل شدن آرتساخ به‌خوبی روشن نمود که آنچه موجب تولید ویران شهر می‌شود نه تفکر اصیل ایرانشهری که بیماری صهیونیستی پان‌ترکیسم است؛ آن همشهری ایرانشهری این آقا در خدمت به وطنش ده‌ها جلد کتاب و مقاله و فراوان شاگرد برجای گذاشت؛ روحانیونی چون داوود فیرحی که خود از چهره‌های برجسته علمی و حوزوی معاصر ما بودند؛ دختر همشهری مغضوب حاجی‌آقا به دلیل حمایت از همان برجامی که آقای ذوالنوری روزی در مجلس آتش کشید و حالا حامی آن شده است؛ آماج سخت‌ترین فشارها واقع شد. اما این شیخ که سال‌هاست بر منابع عمومی چنته دارد چه خروجی‌ای داشته که جرئت می‌کند در سکوت نهادهای مسئول این‌چنین بنده را از درگاه بندگی بیرون نماید؟ شوربختانه حاشیه های حجت الاسلام برگی تمامی ندارد و هر روز برگی از دفتر او ورق می خورد؛ شب گذشته نیز فیلمی از شهردار محبوب ایشان در فضای مجازی منتشر شد که می گوید «به نظر من این یک آزمون است میان شرافت و بی شرفی... این بی شرافتی است که هم در جمهوری اسلامی مسئول باشی هم خودت یا خانواده ات خارج کشور چه ترکیه چه اسپانیا چه پرتغال خانه داشته باشد. تبریز هر موقع خواسته برخیزد یک عده مشکل داشته اند و پشت صحنه دست بکار شده اند. اگر خانواده من نه تنها خارج از کشور بلکه در تبریز در ایران خانه داشته باشند استعفا می دهم » او درحالی رسانه ها را به نشر اخبار کذب در مورد خرید خانه توسط همسرش در ترکیه متهم و آن ها را به شکایت تهدید کرده که جستجو در فضای رسانه ها و شبکه های اجتماعی دستکم برای ما نتیجه ای در بر نداشت که نشان دهد اصلا کسی چنین ادعایی در مورد شهردار تبریز نموده باشد! بیشتر به نظر می رسد که این جنگ روانی یعقوب هوشیار است که سال گذشته نیز خواستار فعالیت "رایزن شهرداری" در سفارت خانه ها شده بود! اما هدف از این جنگ روانی چیست؟ وقتی رئیس شورا تبریز و بسیاری دیگر از همشهری های رئیس جمهور پستی دریافت کرده اند؛ چرا آقای شهردار پستی نگیرد؟ بوی کباب بهارستان خیلی ها را سرمست کرده و افکار عمومی باید به این چنین مسائل حساس باشد.